Algemeen
In 2023 hebben we het gemeentebreed controleplan 2023-2026 vastgesteld. Met dit plan geven wij invulling aan art. 212 en art. 213 van de Gemeentewet waarin we verplicht zijn zorg te dragen voor de toetsing van de rechtmatigheid van het financiële beheer en van de inrichting van de financiële organisatie. In dit kader zijn financiële verordening gemeente ’s-Hertogenbosch (art. 212) en de controleverordening gemeente ’s-Hertogenbosch (art. 213) aangepast en door de raad vastgesteld.
Net als in 2022 hebben we het normenkader geactualiseerd en hebben we de processen waar de financiële rechtmatigheid een rol speelt geïnventariseerd. Tevens heeft er een frauderisicoalyse plaatsgevonden.
Tot slot is de raad in april 2024 tijdens een informeren en ontmoeten bijeenkomst over dit onderwerp geïnformeerd. Hierbij is ook onze accountant betrokken geweest.
Geconstateerde afwijkingen
Begrotingsonrechtmatigheden
Er is sprake van begrotingsonrechtmatigheden voor een bedrag van € 2,1 miljoen.
Voor € 1,0 miljoen betreft het hogere lasten dan begroot. Voor € 0,8 miljoen heeft dit betrekking op extra kosten bij de afvalstoffendienst. Hoewel de problemen bij de afvalstoffendienst uitgebreid zijn gerapporteerd, melden we nu voor het eerst de financiële impact. Aangezien dit eerder had gekund, beschouwen we deze lasten als onrechtmatig. Voor € 0,2 miljoen betreft het wijk- en dorpsbudget. Dit budget bestaat uit een exploitatie- en een investeringsdeel. Een deel van de investeringen is echter niet te activeren, waardoor het exploitatiebudget wordt overschreden. Dit is niet eerder gemeld en derhalve onrechtmatig.
Voor een bedrag van € 0,5 miljoen is er sprake van een ongeautoriseerde beschikking over reserves. Het betreft een beschikking van € 0,2 miljoen over de bedrijfsrisicoreserve van Stadbeheer ter dekking van de kosten van de Bossche Bespaarkaravaan en de Wonderlijke Klim. Daarnaast is € 0,3 miljoen extra onttrokken aan de reserve omgevingswet in verband met de invoering van die wet.
Ten slotte hebben we nog een tweetal overige onrechtmatigheden geconstateerd. Ten eerste is er op het programma Gezondheid, sociale structuur en maatschappelijke ondersteuning een extra bijdrage aan de GGD van € 0,1 miljoen verantwoord. Het besluit tot verhoging is genomen door het Algemeen Bestuur van de GGD, zonder formele besluitvorming in college of raad. Daarmee is deze uitgave onrechtmatig. Ten tweede is er voor € 0,5 miljoen extra krediet voor ICT investeringen in de begroting 2023 opgevoerd. Die laatste is niet voorgelegd aan de raad, omdat het een gesloten circuit betreft. Echter conform de 212-verordening moeten alle kredieten gevoteerd worden door de raad. Daarom is dit onrechtmatig.
We hebben niet de illusie dat in de toekomst alle afwijkingen kunnen worden voorkomen. Met het afleggen van de rechtmatigheidsverantwoording maken we afwijkingen transparant waardoor dezelfde onrechtmatigheden in de toekomst voorkomen kunnen worden.
Niet volgens Europese richtlijnen aanbesteed
We hebben geconstateerd dat in 2023 een viertal inkoopopdrachten ten onrechte niet volgens de Europese richtlijnen is aanbesteed. Het gaat in totaliteit om een bedrag van € 1,1 miljoen. Deels hangt deze overschrijding samen met marktomstandigheden. Zoals bekend is er krapte op de (arbeids)markt en lukt het ons niet altijd om via de voorgeschreven aanbestedingsrichtlijnen een opdracht in te vullen. In de toekomst zullen we meer aandacht besteden aan het afdoende vastleggen van onze overwegingen om in dit soort gevallen af te wijken van de richtlijnen. Daarnaast heeft er in één specifiek geval wel een aanbesteding plaatsgevonden. Dit betrof echter een meervoudig onderhandse aanbesteding in plaats van een Europese aanbesteding. Ten onrechte was verondersteld dat het een werk betrof in plaats van een dienst. Voor diensten gelden lagere aanbestedingsdrempels. Dit betreft een incident, verdere maatregelen zijn derhalve niet zinvol. Tot slot is er bij één opdracht het budget overschreden waardoor er boven de Europese aanbestedingsgrens is uitgekomen. Inmiddels is deze opdracht Europees aanbesteed.